دیابت یا بیماری قند یکی از شایع ترین بیماری های ناشی از اختلالات متابولیکی می باشد.برای درمان زخم دیابت بهترین راه بیرون کشیدن تمامی عفونت از بدن بیمار و عضو زخم شده، بدون استفاده از تیغ جراحی و یا تجویز آنتی بیوتیک می باشد.. اگر بدن انسولین کافی تولید نکند یا انسولین ترشح شده به درستی مصرف نشود فرد دچار بیماری دیابت شده است. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می کند (۲، ۴ و ۲۰). اگرچه دلیل ابتلا به دیابت مشخص نیست اما عواملی مانند چاقی و کم تحرکی ممکن است در بروز دیابت نقش داشته باشند (۱۴). بیماران دیابتی نسبت به زخم و عفونت حساس تر بوده و در این بیماران زخم های دیابتی به کندی درمان می شود.
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد: دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و دیابت حاملگی
۲-۱- دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ یا دیابت وابسته به انسولین اغلب در کودکان و نوجوانان دیده می شود و علت آن از بین رفتن سلول های مولد انسولین پانکراس است (۴). کنترل دیابت نوع ۱ با تزریق روزانه انسولین امکان پذیر است. علت دیابت نوع ۱ شناخته شده نیست و در حال حاضر نمی توان آن را پیشگیری کرد.
علائم این بیماری شامل دفع بیش از حد ادرار (پر ادراری)، تشنگی، گرسنگی دائمی، کاهش وزن، تغییرات بینایی و خستگی است. این علائم ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد (۲).
۲-۲- دیابت نوع ۲ (غیر وابسته به انسولین یا دیابت بزرگسالان)
دیابت نوع ۲ هنگامی رخ می دهد که بدن دیگر انسولین کافی تولید نکند، یا برای استفاده از انسولینی که می سازد دچار مشکل شود، که باعث بالا رفتن قند در خون می شود. در طول زمان، این امر باعث صدمه زدن به عروق خونی و عصب ها می شود و می تواند به عوارض جدی منتهی گردد.
انتخاب یک شیوه زندگی سالم تر می تواند به جلوگیری یا کنترل دیابت نوع ۲ کمک کند و بطور محسوسی خطر بیماری قلبی و سکته مغزی را در شما کاهش دهد (۲۰).
علائم دیابت نوع ۲
علائم دیابت نوع ۲ شبیه دیابت نوع ۱ است، اما اغلب خفیف تر و کم رنگ ترند. در نتیجه این بیماری ممکن است چند سال پس از شروع تشخیص داده شود، و زمانیکه عوارض آن بوجود آمده است (۲).
تشنگی غیر عادی، تکرر ادرار، تغییر وزن بدون برنامه ریزی (چاق یا لاغر شدن)، خستگی مفرط یا کمبود انرژی، تاری دید، عفونت های مکرر و یا در محدوده زمانی معین، بریدگی و زخم هایی که دیر خوب می شوند، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دست ها و پاها، مشکل در نعوظ از جمله علائم دیابت نوع ۲ می باشند (۲۰).
چنانچه یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر درباره شما صدق کند، ممکن است در معرض خطر بروز دیابت نوع ۲ باشید: پیش- دیابت، وزن زیاد یا چاقی، سن (افراد ۴۰ سال یا بالاتر در معرض خطر بیشتری قرار دارند)، فشار خون بالا، نداشتن فعالیت بدنی، سابقه دیابت در خانواده، عضوی از جمعیت های قومی از جمله آسیای جنوبی، آسیای شرقی، افراد بومی و سیاه پوست و دارای سابقه دیابت حاملگی (۲۰).
چقدر دیابت شایع است؟
در سال ۲۰۱۵ ، ۳۰٫۳ میلیون نفر در ایالات متحده یا ۹٫۴ درصد از جمعیت دیابت داشتند. بیش از ۱ در ۴ نفر از آنها نمی دانستند که این بیماری را دارند. دیابت ۱ از ۴ نفر بالای ۶۵ سال را مبتلا می کند. حدود ۹۰-۹۵ درصد از موارد در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند
۲-۳- دیابت حاملگی
دیابت حاملگی، هایپرگلیسمی است با مقدار قند خون بالاتر از حد نرمال، اما پایین تر از مقدار تشخیص دیابت، و در دوران بارداری اتفاق می افتد (۲).
چنانچه هر یک از این علائم گفته شده دیابت در شما وجود دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. کنترل صحیح می تواند از بروز دیابت جلوگیری کرده و عوارض مربوط به این بیماری را به تأخیر بیندازد.
۳- دیابت چه عوارضی را به دنبال دارد؟
این بیماری از جدی ترین مشکلات تهدیدکننده سلامت در اغلب کشورها می باشد. امروزه به علت طیف گسترده عوارض غیر قابل برگشت این بیماری از جمله: نارسایی کلیوی، بیماری های قلبی-عروقی، آسیب های عصبی، قطع عضو، از دست دادن بینایی، سکته مغزی و زخم های دیابتی (زخم پای دیابتی)، درمان این بیماری در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به شدت دارای اهمیت می باشد (۱۴).
چه مشکلات سلامتی ممکن است افراد مبتلا به دیابت ایجاد کنند؟
با گذشت زمان ، قند خون بالا منجر به مشکلاتی از جمله می شود
بیماری قلبی
سکته مغزی
بیماری کلیوی
مشکلات چشم
بیماری دندانی
آسیب عصبی
مشکلات پا
شما می توانید برای کاهش احتمال بروز این مشکلات اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه را انجام دهید.
در ذیل به اختصار به برخی از عوارض دیابت می پردازیم:
۳-۱- بیماری های قلبی-عروقی ناشی از دیابت
حدود دوسوم افراد مبتلا به دیابت در اثر بیماری های قلبی جان خود را از دست می دهند. اگر فردی دیابت داشته باشد احتمال سکته قلبی او تا ۴ برابر بالا می رود. رگ های خونی در بیماران دیابتی در اثر ایجاد پلاکت ها تنگ می شوند، جریان خون کاهش پیدا می کند و خون لخته می شود.
۳-۲- آسیب های کلیوی ایجاد شده در اثر دیابت
اگر به مدت طولانی دچار بیماری دیابت باشید خطر ایجاد بیماری های مزمن کلیوی از جمله نارسایی کلیوی زیاد می شود. کنترل دیابت، کلسترول و فشار خون باعث کاهش بیماری های کلیوی می شود.
۳-۳- دیابت تاثیر بر بینایی و از دست دادن بینایی
مویرگ های خونی، اکسیژن و مواد مغذی را به شبکیه چشم می رسانند و افزایش قند خون باعث تخریب این رگ های کوچک می شود. به این تخریب که در بیماران دیابتی اتفاق می افتد رتینوپاتی می گویند که باعث از دست دادن بینایی می شود.
۳-۴- عوارض عصبی
با عدم کنترل دیابت و گذشت زمان قند خون بالا می رود و به اعصاب فرد بیمار آسیب وارد می کند که برگشت ناپذیر می باشد و علائم آن شامل سوزش، بی حسی ، درد و گز گز کردن دست و پاها است.
گانگرین در زخم های دیابتی
اغلب زخم های پا در بیماران دیابتی عفونی شده و پیشرفت بالقوه ای به سمت سلولیت دارد. این زم ها اگر به سرعت و به طور مناسب درمان نشود، منجر به عفونت خون و گانگرن شده و در نهایت باعث قطع عضو می گردد (۶ و۱۶). گانگرن اصطلاحی است که در توافق نامه بین المللی در مورد زخم پای دیابتی گفته شده، و به عنوان یک نکروز پیوسته پوست و ساختار زیرین آن (عضله، تاندون، مفصل یا استخوان) تعریف شده است( ۱۶). گاهی در زخم پای دیابتی قسمتی از پوست بیماران دیابتی از بین رفته و شما می توانید بافت زیرین آن را ببینید. این عارضه می تواند حتی پس از یک آسیب دیدگی خفیف نظیر قرار گرفتن پای برهنه بر روی یک سنگ کوچک هم ایجاد شود.
۴-۱- انواع زخم های دیابتی:
زخم های پا را از نظر عمق زخم به ۳ درجه تقیسم بندی می کنند.
۴-۱-۱- زخم دیابتی درجه ۱:
زخم های دیابتی درجه ۱ کاملا سطحی بوده و بدون نفوذ به قسمت عمیق تر از درم می باشند.
۴-۱-۲- زخم دیابتی درجه ۲:
زخم های دیابتی درجه ۲ عمیق می باشد و به ناحیه ی زیر درم و ساختار زیر جلدی (شامل عضله و تاندون) نفوذ می کند.
۴-۱-۳- زخم دیابتی درجه ۳:
زخم های دیابتی درجه ۳ تمام لایه های بعدی پا شامل استخوان و یا مفاصل (استخوان باز و ..) را نیز درگیر می کند. (۱۶)
در برخی موارد، زخم های دیابتی بدتر شده و به شدت عفونت می کند و التیام نمی یابد. به مرور این عفونت گسترش پیدا کرده و به مفاصل و استخوان های مجاور سرایت می کند. در این حالت درمان زخم های دیابتی حتی با مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک هم دشوار می باشد و تنها راه حل پزشکان، جراحی قسمت عفونی شده و برداشت آن از اندام مربوطه می باشد.
مشکل درمان زخم های دیابتی
از آنجایی که زخم بیماران دیابتی معمولا روند طبیعی درمان را به خوبی طی نمی کند و التهاب زخم به طور غیر طبیعی افزایش می یابد، میزان تکثیر و رشد باکتری ها بیشتر شده و به مرور توانایی طبیعی بدن برای بازسازی و ترمیم زخم کاهش می یابد (۱۴). بنابراین درمان صحیح و به موقع در این بیماران حائز اهمیت است. از طرفی جلوگیری از قطع عضو نه تنها برای بیمار دیابتی بلکه برای جامعه از لحاظ منافع مستقیم و غیر مستقیم اقتصادی اهمیت ویژ ای دارد (۱۲). قطع عضو سیاه شده بیمار دیابتی در اثر عفونت، درمان قطعی این عارضه نمی باشد و با قطع عضو سیاه شده، عفونت به طور کامل از بدن بیمار تخلیه نمی شود. عفونت نه تنها در موضع سیاه شده بلکه در قسمت بالای این عضو نیز پراکنده شده است. در نتیجه قطع عضو نمی تواند منجر به درمان و بهبودی فرد گردد.
کرم الیو و هانی نیکا درمان قطعی زخم های دیابتی (زخم پای دیابتی)
درمان زخم دیابت با کرم الیو و هانی نیکا با نوآوری جدید به شماره ۷۹۳۷۸ در تاریخ ۱۳۹۲/۲/۱۴ ثبت اختراع گردیده است. این کرم بدون به کار گیری تیغ جراحی تمامی عفونت را از موضع زخم و پیرامون آن بیرون کشیده، عضو را عاری از عفونت می کند، جریان خون را به حالت عادی بر می گرداند و سپس ترمیم زخم را انجام می دهد.